Yapay zekanın, yargı sistemlerinde kullanılmasıyla ilgili etik kuralların açık bir şekilde belirlenmesini öngören ilk Avrupa sözleşmesi onaylandı.
Avrupa Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren “Yargı etkinliği için Avrupa Komisyonu”nun, (European Commission for the efficiency of justice) CEPEJ, Strasbourg’da düzenlediği toplantıların ardından bugün onaylanan sözleşme, yapay zekanın yargı sisteminde kullanılması konusunda gerekli ilkelerin çerçevesini çiziyor.
Bu sözleşme siyasetçi, yasa yapıcı ve hukuk dünyasının temsilcilerinin, hızla gelişen yapay zekanın, yargı sistemlerinde kullanılabilmesi konusunda atacakları adımlarda da bir anlamda rehber özelliği taşıyor.
Bu sözleşmeyle, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi temelinde temel hak ve özgürlükler korunurken yapay zekayla, yargının kalitesinin artırılması, mahkeme ve yargı görevlilerinin çalışmalarının desteklenmesi hedefleniyor. Yine sözleşmeyle, yapay zeka sayesinde “sorumlu hukuk anlayışıyla”, daha etkili ve çabuk bir adalet sistemi planlanmasına çalışılıyor.
Sözleşmede altı çizilen önemli ilkeler
Sözleşmede yapay zekayı yargı sisteminde kullanırken, dikkat edilmesi gereken önemli ilkeler ise şu şekilde sıralanıyor:
Temel insan haklarına saygı gösterilsin ve yapay zeka araçları ve hizmetlerinin temel haklara uygun olması sağlansın
Ayırımcılık yapılmamasına dikkat edilsin, kişi ve gruplara yönelik ayırımcılığı geliştirecek ve yoğunlaştıracak yargıda yapay ceza uygulamalarının önüne geçilsin
Yapay zeka yargı sistemlerinde kullanılırken, kalite ve güvenlik unsuruna dikkat edilsin.
Yargıyla ilgili veriler işlem geçirilirken, tarafsızlık, şeffaflık ve adil olmasına önem verilsin ve dışarıdan denetlemelerde veri işleme metotları anlaşılabilir olsun
CEPEJ tarafından Letonya’da 27 Eylül’de düzenlenen bir konferansta, Avrupa ülkelerinden yargı kurumlarının temsilcileri, akademisyenler ve yargı sektörünün diğer aktörlerinin de katılımıyla, sözleşmenin hazırlanmasına yardımcı olmak amacıyla yapay zekanın yargıda kullanımı, ayrıntılı bir şekilde masaya yatırılmıştı.
Avrupa Konseyi yetkilileri, CEPEJ resmi sitesine yaptıkları açıklamalarda, yapay zeka sayesinde “öngörülen yargı kavramıyla”, daha etkili ve çabuk bir adalet sisteminin hedeflendiğine dikkati çekerken, Tom Cruise’ün başrolünü oynadığı Türkiye’de “Azınlık Raporu” ismiyle gösterime giren “Minority Report” filminin artık gerçek hayatta bir anlamda yaşanabileceği yolundaki tartışmaya bile atıfta bulunuyorlar.
Tom Cruise’ün bu bilim kurgu filminde, bilgisayar verileri aracığıyla işlenebilecek suçların önceden öngörülebilirliği fantezisi anlatılıyordu.
İlk yorum yapan siz olun