Füzeci Kirkor, yada gerçek ismiyle Kirkor Divarcı, İstanbul Üversitesinde bir öğretim görevlisiydi. Bandırma’da birkaç öğrencinin okullarından ayrılıp, Bandırma Havacılık ve Uzay Araştırma Derneğini kurduklarını duyunca Samsun’a gitti.
Hevesli ve yetenekli gençler Kirkor’u çok etkiler. İstanbul Teknik Üniversitesinin de bazı zamanlar verdiği desteklerle gençlere yardım eder, eğitimler verir. Bazı projelerin maliyetini de cebinden öder.
Füzeci Kirkor, Samsun’a ulaştığında daha önce görülmemiş işler yapan Artuğ Sayıner, Adnan Zambak, Güngör Gezer, Attila Yedikardeşler, Osman Caran isimli gençlerle tanışır. Şehit Gönenç Lisesi öğrencisi olan bu gençler 1953’te okullarındaki Havacılık Kulübüne dahil Füzecilik Kulübünü kurarlar.
Okulda ki eğitimlerine ek olarak, atom enerjisi, dış dünya, atmosferin özellikleri, uzayın derinlikleri gibi konular ilgi alanlarıdır. Dünya da 22 ülkede etkinlik gösteren Chicago Roket Cemiyeti, Güney Afrika Seyyareler Arası Cemiyeti ile Türk Astronomi cemiyetlerine mektuplar gönderip üye olurlar ve bu kuruluşlardan bilgi ve deneyim elde ederler.
10 Ekim 1959 da, Bernark tipi bir füze üretmeyi başarırlar, ilk denemeleri başarısızdır.1959’da ki ikinci denemede de üç kilo ağırlığındaki füzeleri 15 metre yükseğe ancak çıkarırlar. Basın’ın alay konusu olurlar. Kıbrıs sorunuyla gerilen Türkiye bu füze haberleriyle eğlenmektedir.
Yaşadıkları olumsuzluklara rağmen pes etmezler ve üçüncü denemeyi 10 Şubat 1960’da yaparlar. Attıkları iki kademeli füzedir. Otomatik ateşleme sistemi ve uzaktan kumanda ile 10 cm çapında ve 1.5 metre boyutunda ki füzeyi, aaya doğru fırlatılır. Füze 750 mt yükselir ve başarılı şekilde denize iner. Bu başarı kısa zamanda tüm dünyada duyulur.Dernek üyeleri Hollanda, ABD, İtalya, Almanya gibi ülkelerin havacılık dergilerine çıkarlar. Artık macera başlamıştır.
Marmara 1 ve Marmara 2 Füzeleri
30 Ağustos 1962 ‘de , tasarladıkları Marmara 1 Füzesini başarılı şekilde fırlatırlar. Kısa zaman da Marmara 2 Füzesini yaparlar, Füze o kadar hızlı kalkış yapar ki gözlem evi füzeyi gözlemleyemez. Marmara 3, Marmara 4 derken Marmara 5 Füzesini tam 5415 metreye yükseltirler. Döneme göre çok büyük bir başarıdır ve bundan dolayı Daha da dikkat çekerler. Uçan Türk Projesi yani uçabilen askeri zırh projesi, güdümlü füze projeleri, gemi füzeleri projeleri konuşulmaya başlanır. İTÜ’den ARGE desteği alınır, TSK, THK ve NASA da destek verir.
Ancak, Füzeci Kirkor’un başarısı yeni başlamaktadır. Marmara 52den sonra, Hürriyet 1-2 füzeleri ve ATA Füzeleri ni yaparlar.. ki menzilleri de hızları da çok daha iyidir. ATA-1 Füzesinin menzili, 300 km’dir. Dünya da Uzay Yarışı iyice kızışmıştır. İnsanlığın Amacı, Uzaya bir canlı göndererek tarihe geçmektir. Aktrüs Projesi üstünde çalışmaya başlarlar, uzaya canlı fare göndereceklerdir, farenin füze içerisinde nereye konacağından, farenin hareketlerinin “Mikrofilm” makinesi tarafından nasıl gözlemleneceğine kadar ince detaylara kadar proje şekillendirilir. Füze 4 Mt uzunluğunda, 500 kg ağırlıkta, ve içinde çeşitli bölmeler olan olacak şekilde planlanıp, projelendirilir.
Ekibin Diğer üst düzey projeleri ise VEGA Projesidir, bu ilk balistik füze denemeleridir. VEGA, 300 kg ağırlık ve 3.60mt olarak tasarlanmıştır. 150 kg kalsit yakıt kullanması planlanan füze, 90 KM yükseklikten, 320 km’lik balistik bir yol izleyecek şekilde hesaplanmıştır. VEGA, Aktrüs, Uçan Türk projeleri, ilk güdümlü füze denemeleri Türkiye’yi giderek aydınlanan bir yapıya sokacaktı. Bu Türkiye’yi kontrol edilemez, bağımsız bir yapıya kavuşturabilirdi.
Çok geçmeden Kirkor Divarcı’nın (Füzeci Kirkor) evinde nedeni anlaşılamayan bir yangın çıktı. Füze planları kül olduğu gibi olayda örtbas edildi. araştırılmadı. Sonrasında nedensiz yere NASA, TSK, THK da HUZAD’a yani Bandırma Füze Kulübünden desteklerini çekti. Oysa Ortada bir başarısızlık yoktu. Anlaşılan temel neden Nuri Demirağ‘ın NUD 36’larını bitiren nedenlerdi.
Kirkor Divarcı, Marmara 1 Füzesini üretebilmek için döneme göre önemli bir para olan 400 Lirasını harcamıştı, bu para onun evlenebilmek için biriktirdiği paraydı. Gayrimüslim bir Türk ve Ermeni kökenli olmasına rağmen o Atatürk’e adadığı füzeleri yapmış istisnai bir insandı. Çok geçmeden HUZAD çalışmalarını sonlandırdı. 1959’dan 1962’ye kadar elde edilen bu müthiş ilerlemeler 1974 yılında tamamen bitirildi ve model uçak yapımına geçildi.
Geriye sadece bir kaç gazete kupürü ve hayata küsen Kirkor Divarcı’nın unutulmayacak öyküsü kaldı.
Lagari Hasan Çelebi, Bandırma Füze Kulübü ve Kirkor Divarcı…
Türkiye’nin bir başarısı, bir hamlesi daha durdurulmuş, üstü kapatılmıştır. Coğrafyamız uzun zamandır başarıları engellenen insanlarla doludur.
Ama artık Türkiye bu sarmalı kırmaya başlamıştır.
Daha çok azim, Daha ileri..
İlk yorum yapan siz olun